Verlichtingspraktijk

Verlichting in tuinen

Een goed onderhouden tuin maakt deel uit van de woonruimte of vormt zelfs het middelpunt van de eigen woning. Een goede verlichting in de privétuin voegt woonruimte en tuin samen. Het is aan te raden om hier eilanden te creëren – bijvoorbeeld een aparte verlichting van vijvers, perken, groepen bomen, maar ook van sculpturen. In het ideale geval ligt de lichtkleur hier bij 3000 K of lager. Om op elk moment in te kunnen gaan op speciale omstandigheden, dient de schakeling van de tuinverlichting variabel te zijn. We kiezen bij voorkeur voor dimbare armaturen om uiteenlopende sfeervolle lichtscenario´s te realiseren.

Verder zijn verplaatsbare armaturen in de privétuin ideaal om het licht aan te passen aan de begroeiing. Zo zijn zowel kleine aanpassingswensen als seizoensgebonden aanpassingen gemakkelijk te realiseren. Met name voor reeds voltooide tuinen zijn er verplaatsbare systemen, die gemakkelijk kunnen worden geïntegreerd. Om de privétuin ook in het donker tot zijn recht te laten komen, wordt er met een combinatie van armaturen met vrijstralend, afgeschermd en gericht licht gewerkt.


Licht brengt structuur in de tuin

Drie zones met individuele luminantie definiëren de ruimte.

Achtergrondverlichting van de tuin

Aanvulling door de verlichting in het middelste gedeelte van de tuin

Volledige verlichting van het stadspark


De schets toont de opstelling van de armaturen in de voorbeeldtuin en de verdeling in drie verlichtingszones:

Vrijstralende armaturen gaan gepaard met een bepaalde verblinding en zijn daarom alleen onder bepaalde omstandigheden geschikt voor de verlichting van een privétuin. Voor een waarschuwingsfunctie bij ingangen van binnenplaatsen, entrees van huizen, parkeerplaatsen en de verlichting van paden in parken zijn ze echter uiterst effectief. Om de verblinding te verminderen, dienen geopaliseerde armatuurglazen met een zo groot mogelijk oppervlak gebruikt te worden. Het vrijstralende licht garandeert een goede gezichtsherkenning. Afgeschermde armaturen, meestal in de vorm van bolderarmaturen of wandarmaturen aan wanden of huizen, zijn veelzijdig inzetbaar en uitstekend geschikt voor de verlichting van paden, perkafscheidingen en perceelsgrenzen.

Voor een puntsgewijze verlichting, die de tuin een sfeervolle diepte en contouren verleent, zorgen armaturen met gericht licht zoals schijnwerpers, grondinbouwarmaturen, vlakstralers, spot- en bolderarmaturen. Een dieptegraduatie van de ruimte kan bereikt worden door de gerichte inzet van verschillende luminanties. Door de verdelen van het perceel met voorgrond-, middelpunt- en achtergrondverlichting bereikt men een sfeervol coulisse-effect. Hoe groter de afstand tot het huis is, des te sterker dient het vermogen van de armaturen te zijn.

Structuur van een tuinverlichting bij wijze van voorbeeld

Achtergrond: het einde van het perceel wordt verlicht en vormt een duidelijke grens. Naast grondinbouwarmaturen, die de haag beschijnen, worden voor de verlichting van het achterste gedeelte van de weg bolderarmaturen gebruikt. Het licht bij perceelsgrenzen verschaft een gevoel van veiligheid.

Het middelste gedeelte van de tuin is voorzien van zitgelegenheden. De verlichting wordt uitgevoerd door grondinbouwschijnwerpers en schijnwerpers vanuit de boom. De lichtsterkte/luminantie is hier wat minder dan bij de achtergrondverlichting.

Op de voorgrond worden relatief zwakke lichtaccenten op bomen, struiken en fonteinen geplaatst.

De gehele enscenering is niet-verblindend.


Boomverlichting

Drie scènes laten bij wijze van voorbeeld zien hoe de verlichting van een vrijstaande boom kan worden uitgevoerd.

Scene 1

De verlichting van een boom vanaf de voorkant laat deze er vlakker uitzien. Hoe verder de schijnwerpers van de boom verwijderd zijn, hoe vlakker het effect. Het verblinden van de toeschouwer is met deze manier van verlichten uitgesloten. Hier kunnen schijnwerpers of grondinbouwarmaturen worden ingezet.

Scene 2

Wanneer de boomkroon moet worden beschenen, is het nuttig om twee grondinbouwschijnwerpers, gezien vanuit de toeschouwer, achter de stam te positioneren. De lichtkarakteristiek van deze armaturen is breedstralend. Men dient ervoor te zorgen dat de toeschouwer niet verblind wordt. Grondinbouwschijnwerpers met asymmetrisch breedstralende of instelbare lichtsterkteverdeling zijn het meest geschikt.

Scene 3

Scene 3 toont de boomverlichting met een schijnwerper, die direct voor de stam is geïnstalleerd. Het licht van deze armatuur is smalbundelend en glijdt langs de boomstam. Hierbij dienen er geen te hoge lichtopbrengsten gebruikt te worden, omdat er een puntsgewijze overbelichting in de buurt van de armatuur kan ontstaan. Wanneer de boom door de route van de paden vanaf meerdere zijden is te zien, adviseren wij het gebruik van meerdere schijnwerpers met smalbundelende lichtsterkteverdeling rondom de stam. Verder zijn er twee instelbare grondinbouwschijnwerpers aan de zijkant van de stam op een afstand van 2 tot 3 meter